Trong quan niệm dân gian của cuộc sống hằng ngày, cách cư xử và đạo lý làm người của chúng ta đều ít nhiều đều xuất phát từ tín ngưỡng của Phật giáo. Và trong số đó đạo Phật dạy chúng ta rất nhiều phương thức khác nhau để chúng ta có thể trưởng dưỡng khả năng tự chủ của mình. Với mục tiêu vì một cuộc sống tốt đẹp hơn và ý nghĩa hơn. Đặc biệt, trong giáo lý của Đức Phật đã chỉ ra cho chúng ta những cách cơ bản nhất có thể để cho chúng ta có thể tự chủ là thông qua các khái niệm Tàm và Quý.
Với những mục tiêu đến một cuộc sống ý nghĩa, đức Phật chế định giới luật để hàng đệ tử theo đó mà để gìn giữ thân – khẩu – ý nghiệp và hơn hết chỉ ra nền tảng trong việc giữ gìn giới luật không có gì hơn là bạn phải có tâm tàm quý đan xen. Để hiểu rõ hơn về những khái niệm này, mời các bạn cùng tìm hiểu xem nội dung tàm quý trong ý nghĩa của đạo Phật để bạn có thể nhìn nhận thêm về cuộc sống tốt đẹp hơn qua bài viết dưới đây của itvnoc.com nhé!
Mục Lục
Tàm và quý trong khái niệm của đạo Phật
Tàm có nghĩa là cảm giác hổ thẹn trước những hành vi phi đạo đức, gọi cách khác chính là lương tâm. Quý là e ngại hay dè chừng, lo sợ hậu quả của hành vi sai trái. Đức Phật dạy rằng con người kiềm chế được những hành vi bất thiện. Bởi vì trong tâm họ tồn tại lương tri và sự dè chừng trước hậu quả xấu. Giáo pháp này có liên quan trực tiếp tới cách nghĩ của chúng ta như đã đề cập ở phần trên. Hổ thẹn và e ngại: chúng ta không muốn phải lo sợ trước những hậu quả đối với bản thân. Và chúng ta không muốn phải chịu hổ thẹn trước xã hội.
Ví dụ thể hiện ý nghĩa tàm và quý trong cuộc sống
Hãy lấy một ví dụ để hiểu rõ điều này hơn. Giả sử một người đang đi trên đường thì nhìn thấy một chiếc ví bị đánh rơi bên lề đường. Chiếc ví ấy dày cộm, anh ta thấy rất rõ những đồng 50 đô la lộ ra từ miệng ví. Xung quanh chẳng có ai, anh ta hoàn toàn có thể nhặt chiếc ví lên. Người ấy cũng đang rất cần tiền. Chỉ một giây sau, trong đầu anh ta xuất hiện ý nghĩ: “Hãy nhặt ví lên lấy tiền mà dùng thôi!”.
Giả sử người này là một tên trộm chuyên nghiệp, nghĩa là anh ta chẳng hổ thẹn hay lo sợ gì khi lấy trộm. Nói cách khác, anh ta không có Tàm và Quý đối với việc ăn trộm. Chắc chắn anh ta không chần chừ một giây nào trước khi nhặt chiếc ví lên. Vét sạch tiền rồi vứt chiếc ví rỗng đi không? Bây giờ, chúng ta hãy xét tới một đối tượng khác: một người đức hạnh. Anh ta biết rằng hành vi sai trái thì đầy cám dỗ. Nhưng sẽ chẳng mang lại kết quả gì ngoài đau khổ và nuối tiếc.
Anh ta hổ thẹn khi làm những điều không phải, lương tâm sẽ không để cho anh ta yên. Anh ta cũng biết rằng hành vi sai trái sẽ tạo ra nhiều nghiệp xấu. Mà anh ta phải dành hết kiếp này và nhiều kiếp sau để trả nghiệp. Tàm và Quý đã kiểm soát tâm và đưa anh ta ra khỏi hiểm cảnh.
Các bước thực hành để tự chủ trong các tình huống
Bước đầu tiên để rèn luyện khả năng tự chủ là bạn phải hiểu rằng hạnh phúc không đồng nghĩa với dục lạc thế gian. Bạn cần thuyết phục bản thân tin vào điều ấy! Dục lạc từng mang lại được gì cho bạn? Món mỹ vị tuyệt vời nhất bạn từng nếm thử có xoa dịu được cơn thèm ăn của bạn trong những ngày sau không? Bài hát tuyệt vời nhất bạn từng nghe có xoa dịu được khao khát nghe thêm những bài hát khác hay hơn không?
Tất cả mọi người trên thế giới đều tìm kiếm hạnh phúc. Và có một cách chắc chắn để đạt tới mục tiêu đó. Không phải bằng việc thỏa mãn khao khát của con tim mà là kiểm soát suy nghĩ của bản thân. Hạnh phúc không đến từ thế giới bên ngoài mà hiện hữu ngay trong mỗi chúng ta. Hạnh phúc sẽ đến khi chúng ta ít khao khát hơn.
Tàm và quý – Con đường thăng tiến đạo đức
Tàm quý là hai đặc tính cơ bản và đẹp đẽ của con người. Là con đường thăng tiến đạo đức cá nhân cũng chính là hai nền tảng căn bản của giới luật. Khi không có tàm quý bảo vệ, con người sẽ bị ác tâm và dục vọng chiếm ngự. Thực vậy, sợ hãi và hổ thẹn là hai tâm sở thiện, chất liệu để nuôi lớn dũng khí làm người. Cái đẹp của hai tâm này như vòng nguyệt quế, không chỉ để trang sức. Mà còn thể hiện phẩm tính cao thượng của một người
Lời kết
Cách tốt nhất để trưởng dưỡng khả năng tự chủ là thực hành Tàm và Quý. Bản chất của tâm là khi bạn càng nghĩ về một điều gì đó thì điều ấy sẽ càng khắc sâu. Nếu bạn kiên trì nghĩ tới những hậu quả của hành động bất thiện đối với bản thân và những người xung quanh. Bạn sẽ cảm giác hổ thẹn và e sợ trước những bất thiện nghiệp đó dù nhỏ nhất. Đây là phương pháp chân chính để rèn luyện khả năng tự chủ!
Discussion about this post